CZYM JEST UMOWA DAROWIZNY – KOMPENDIUM WIEDZY

Instytucja darowizny uregulowana została przez polskiego ustawodawcę w Kodeksie cywilnym. Jest to umowa zawierana pomiędzy podmiotami, zwanymi darczyńcą i obdarowanym, na mocy której przechodzi do przeniesienia prawa własności z jednego podmiotu na inny. Umowa darowizny jest umową nieodpłatną, co oznacza, że jedna strona nabywa prawo własności nie świadcząc nic w zamian.

Kto może być stroną umowy darowizny?

Umowa darowizny może zostać zawarta, co do zasady przez każdego, a więc zarówno przez osoby fizyczne, jak również przez osoby prawne (Spółki), jednostki organizacyjne. Stroną umowy darowizny może być również małoletnie dziecko, reprezentowane przez przedstawiciela ustawowego (rodzica) przy czym aby doszło z jego udziałem do ważnego zawarcia ww. umowy koniecznym jest uzyskanie uprzednio zgody sądu rodzinnego. Warto w tym miejscu dodać, iż osobą obdarowaną może być także dziecko poczęte, a jeszcze nienarodzone. Darowizna w takiej sytuacji stanie się jednakże skuteczna dopiero w momencie gdy dziecko urodzi się żywe.

W jakiej formie należy zawrzeć umowę darowizny?

Umowa darowizny jest czynnością prawną dwustronną co oznacza, że obydwie strony umowy muszą złożyć stosowne oświadczenie woli. Zgodnie z przepisami oświadczenie darczyńcy, czyli osoby która przekazuje prawo własności, powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Niemniej jednak nawet jeżeli zostanie złożone w innej formie, np. w formie ustnej czy pisemnej, umowa darowizny jest ważna jeżeli doszło do wydania osobie obdarowanej przedmiotu darowizny (np. poprzez przelew środków pieniężnych).

Czy umowa darowizny nieruchomości może również zostać zawarta w dowolnej formie?

Umowa, na podstawie której ma dojść do darowania osobie trzeciej jakiejkolwiek nieruchomości musi być zawarta w formie aktu notarialnego u notariusza. Wynika to
z ogólnej zasady, zgodnie z którą wszelkie umowy, których przedmiotem są nieruchomości, aby były ważne i skuteczne muszą być zawierane w formie aktu notarialnego. Umowa darowizny nieruchomości zawarta w innej formie, aniżeli aktu notarialnego jest nieważna i nie wywołuje skutków prawnych.

Czy od każdej darowizny należy odprowadzić podatek?

Odpowiedź na tak zadanie brzmi nie. W polskim systemie prawnym z obowiązku odprowadzenia podatku są zwolnione darowizny dokonywane pomiędzy najbliższymi członkami rodziny, np. rodzice – dzieci, małżonkowie pomiędzy sobą, rodzeństwo pomiędzy sobą. Są to osoby należące do tzw. grupy zerowej. Warunkiem ww. zwolnienia jest złożenie do Urzędu Skarbowego deklaracji w terminie 6 msc od zawarcia umowy darowizny. Ponadto ustawodawca wyróżnia dodatkowo trzy grupy podatkowe w zakresie naliczania podatku od darowizn. Do każdej z tych grup przypisana jest kwota. Jeżeli wartość dokonanej darowizny nie przekracza tek kwoty, nie zachodzi konieczność odprowadzania podatku.

Czy umowę darowizny można odwołać?

Odpowiedź na powyższe pytanie jest twierdząca, co wynika wprost z treści art. 898 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym darczyńca jest uprawniony do odwołania darowizny, jeżeli osoba obdarowana dopuściła się względem niego rażącej niewdzięczności. Rażąca niewdzięczność może polegać na działaniu (np. popełnienie przestępstwa przeciwko darczyńcy), jak również na zaniechaniu jakiejś czynności (np. uporczywe niedopełnianie obowiązków rodzinnych względem darczyńcy). O rażącej niewdzięczności można mówić również w wypadku odmowy pomocy w chorobie, rozpowszechniania uwłaczających informacji o darczyńcy, pobicia, znieważenia itp. (por. B. Burian, Odwołanie, s. 13 i n.).

Zapraszamy do kontaktu! Kancelaria Prawna Morawiec&Kot Warszawa