Czy zdjęcie lub filmik zamieszczone na portalu społecznościowym typu Facebook lub Instagram może być dowodem w postępowaniu alimentacyjnym?
W obecnych czasach kiedy to dostęp do komputerów i różnego rodzaju elektroniki jest niemalże powszechny zmieniły się też nasze zachowania jako społeczeństwa. Zdecydowana większość ludzi korzystając z dobrodziejstw technologii częściej wykonuje różnego rodzaju zdjęcia lub kręci filmiki, które zamieszcza na znanych sobie portalach społecznościowych typu Facebook, Instagram, Twitter czy też inne. Jest to nasza forma komunikacji z innymi ludźmi nawet jeśli dzielą nas od danej osoby setki kilometrów. To są tzw. plusy tych portali społecznościowych. Jednakże, zdecydowana większość ludzi publikując właśnie w ten sposób zdjęcia lub filmy i nadając im status „publiczny” nie zawsze zastanawia się nad dalszymi konsekwencjami swojego działania. W tym miejscu zasadnym byłoby przytoczenie znanego już stwierdzenia: „nic w sieci nie ginie”. No właśnie, skoro nie ginie to znaczy, że dajemy każdemu użytkownikowi Internetu dostęp do naszych zdjęć i filmów. A skoro dajemy taki dostęp to pojawia się pytanie czy takie opublikowane zdjęcie lub film może zostać wykorzystane np. jako dowód w postępowaniu sądowym dot. alimentów (szeroko rozumianym zarówno jako ustalenie prawa alimentów, podwyższenie alimentów oraz obniżenie alimentów). Zanim jednak odpowiemy na to pytanie, ustalmy definicję dowodu w postępowaniu cywilnym i co może być dowodem w postępowaniu cywilnym.
- Co to jest dowód i co nim może być?
Literatura prawnicza, a także orzecznictwo sądowe nie wskazują wprost jednej powszechnie obowiązującej definicji dowodu, a jedynie jego cechy ogólne co może zostać uznane za dowód i jakie musi spełniać kryteria. Najogólniej rzecz ujmując dowodem są fakty służące za podstawę przyznania wiarygodności twierdzeniom strony, która się na nie powołuje w toku postępowania. Zaś fakt ten zawsze posiada tzw. nośnik danej informacji i właśnie ów nośnik jest środkiem dowodowym w postępowaniu cywilnym. Kodeks postępowania cywilnego (dalej: kpc) zawiera w sobie otwarty katalog dowodów, wśród których wskazuje, że dowody mogą być dokumentowe (np. dokument urzędowy, dokument prywatny), osobowe (np. dowód ze świadków, konfrontacja świadków, przesłuchanie stron postępowania), opinia biegłych, opinia instytutu naukowego lub naukowo – badawczego, oględziny, a także inne środki dowodowe (np. dowód z grupowego badania krwi, nagrania, fotografie).
Kodeks postępowania cywilnego w art. 227 wskazuje, że przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. W związku z tym, dowodem w postępowaniu cywilnym co do zasady może być wszystko, co przysłuży się do wykazania prawdziwości naszych twierdzeń, bowiem na podstawie wiarygodnych dowodów sąd ustala w toku postępowania, które z faktów zaistniały i jaką normę prawa materialnego należy zastosować.
W tym miejscu należy wskazać, że kpc nie zawiera wprost żadnego przepisów, który wskazywałby, że coś nie może być dowodem gdyż został zdobyty w sposób sprzeczny z prawem, jednakże pojawiają się już orzeczenia sądów, które mówią, że dowody uzyskane w sposób nielegalny lub z naruszeniem zasad współżycia społecznego (np. nagrywanie rozmów bez wiedzy i zgody drugiego z rozmówców lub świadome wykorzystywanie trudnej sytuacji strony przeciwnej) nie powinny być dopuszczane przez sąd (uwaga: nie jest to równoznaczne ze stwierdzeniem, że taki dowód powinien być bezwzględnie pominięty przez sąd) – np. wyrok Sądu Apelacyjnego z 10.01.20008 r. w sprawie I ACa 1057/07. Zasada ta jednak nie ma zastosowania w przypadku gdy dowód pochodzi od osoby, która go sporządziła.
Wracając więc do naszego głównego pytania należy wskazać, że zdjęcia i filmy użytkowników portali społecznościowych wykonane przez tych użytkowników i zamieszczone na ich profilach, którym nadano status publicznych (czyli dostępnych dla szerszego grona odbiorców) mieszą się w katalogu dopuszczalnych dowód i mogą zostać wykorzystane w postępowaniu cywilnym.
Tym samym, w sytuacji gdy osoba uprawniona do alimentów w toku postępowania cywilnego wykazuje, że jest osobą posiadającą niskie dochody uniemożliwiające jej samodzielne utrzymanie się, a jednocześnie na swoich portalach społecznościowych publikuje zdjęcia lub filmy z licznych wycieczek zagranicznych albo w publikowanych postach reklamuje różnego rodzaju produkty albo np. zajmuje się sprzedażą ubrań, biżuterii lub innych przedmiotów, to takie zdjęcia/filmy/posty mogą zostać przedłożone do wiadomości sądu i mogą być podstawą do obniżenia alimentów (lub ich podwyższenia w analogicznej sytuacji gdy to zobowiązany do alimentów je publikuje, a jednocześnie w toku postępowania sądowego stara się wykazać, że jest osobą o bardzo niskich dochodach).
- Jak prawidłowo skonstruować w piśmie procesowym wniosek dowodowy?
W postępowaniu cywilnym mamy dwa tryby wprowadzania dowodów do materiału dowodowego – tryb wnioskowy oraz tryb dopuszczeniowy (szczegółowe omówienie różnic pomiędzy tymi trybami nastąpi w kolejnym artykule), zaś w tym miejscu skupimy się jedynie na pokazaniu prawidłowej konstrukcji wniosku dowodowego.
Nowelizacja kpc wprowadzona w 2019 r. wprowadziła nowe zasady formułowania wniosków dowodowych. Obecnie prawidłowo skonstruowany wniosek dowodowy powinien wskazywać konkretny fakt, jaki chcemy wykazać powoływanym dowodem.
ŹLE à wnoszę o przeprowadzenie (lub dopuszczenie i przeprowadzenie) dowodu z dokumentu w postaci zdjęć z dnia 12.05.2021 r. na okoliczność, że pozwany jeździ na wycieczki zagraniczne, a zatem jego sytuacja majątkowa nie jest tak zła jak ją przedstawia w swoich pismach procesowych
DOBRZE à wnoszę o przeprowadzenie (lub dopuszczenie i przeprowadzenie) dowodu z dokumentu w postaci zdjęć z dnia 12.05.2021 r. na fakt, iż pozwany w dniach 10-14.05.2021 r. przebywał na wycieczce zagranicznej w Tunezji (zaś szczegółowe implikacje wynikające z tego faktu, należy opisać w uzasadnieniu pisma)
W przypadku jakichkolwiek pytań związanych z przedstawioną powyżej tematyką zachęcamy do kontaktu z Kancelarią Prawną Warszawa Radom Morawiec Kot. Nasi pracownicy pomogą Państwu dobrać materiał dowody do wnoszonego do sądu pisma procesowego, a także prawidłowo skonstruować wszelkie wnioski.
Kancelaria Morawie Kancelaria Morawie#angielskic & Kot 
Biuro:
ul. Powsińska 74E/5 02-903 Warszawa Oddział: Bukówno 74a 26-807 Radzanów
kancelaria@morawiec-kot.pl
22 647 04 84 783 279 933
