Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku, kompendium najważniejszej wiedzy w pytaniach i odpowiedziach.
Przygotowując niniejszy artykuł kierowałam się pytaniami, które najczęściej padają w trakcie porad prawnych w zakresie stwierdzenia nabycia spadku w naszej Kancelarii. Są to pytania dotyczące zarówno samej procedury sądowej, ukierunkowanej na nabycia spadku, jak również ogólnie problematyki z zakresu przepisów dot. dziedziczenia w Polsce.
W jaki sposób można nabyć spadek?
W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, iż nabyć spadek można w dwóch trybach, a mianowicie w postępowaniu sądowym lub poprzez dokonanie odpowiednich czynności u notariusza.
W każdym z tych przypadku możliwe jest nabycie spadku z ustawy, bądź testamentu. Należy jednakże pamiętać, iż nie w każdym przypadku można nabyć spadek poprzez przeprowadzenie odpowiednich czynności u notariusza, są bowiem sytuacje, w których koniecznym będzie przeprowadzenie postępowania sądowego.
Na czym polega przeprowadzenie procedury spadkowej przed notariuszem?
Procedura nabycia spadku przed notariuszem polega na sporządzeniu i zarejestrowaniu aktu poświadczenia dziedziczenia. Może być to wykonane w przypadku kiedy spadkodawca pozostawił po sobie testament, ale również kiedy owego testamentu nie ma. Warto również zauważyć, iż powyższe nie dotyczy sytuacji kiedy spadkobierca pozostawił po sobie testament szczegółowy, np. testament ustny.
W jaki sposób się odbywa? Przed sporządzeniem całego aktu, notariusz spisuje protokół dziedziczenia przy udziale wszystkich zainteresowanych osób. Do grona tych osób należą spadkobiercy ustawowi, testamentowi oraz osoby, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne. Jeśli spadkodawca pozostawił testament, notariusz dokonuje jego otwarcia i ogłoszenia, z tych czynności również sporządza się protokół.
Po spisaniu protokołów, notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia, jeśli nie ma żadnych wątpliwości, co do osób uprawnionych do nabycia spadku.
Notariusz po sporządzeniu aktu, dokonuje wpisu do Rejestru Spadkowego. Z chwilą dokonania wpisu czynności notariusza zostają zakończone, a osoby uprawnione nabywają spadek.
Na czym polega nabycie spadku w postępowaniu sądowym?
Stwierdzenie nabycia spadku w postępowaniu sądowym polega na wydaniu postanowienia stwierdzającego nabycie spadku przez osobę uprawnioną. Zgodnie z informacjami przedstawionymi powyżej, nabycie spadku może nastąpić z mocy ustawy oraz testamentu.
W toku postępowania Sąd bada, kto należy do kręgu spadkobierców. Zgodnie z art. 677 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego Sąd musi wymienić wszystkie osoby, które są spadkobiercami oraz określić wysokość spadku, który im przypada. Wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku musi dotyczyć wszystkich spadkobierców oraz całości spadku pozostawionego przez spadkodawcę.
Z chwilą wydania wyżej wskazanego postanowienia, osoby uprawnione nabywają spadek.
Do jakiego sądu należy złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku należy złożyć do sąd właściwego ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy. Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku, składa się do Sądu Rejonowego.
Czy wniosek o stwierdzenie nabycia spadku podlega opłacie sądowej?
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku, jak najbardziej podlega opłacie. Zgodnie
z obowiązującymi przepisami do sądu właściwego uiszcza się opłatę w wysokości 100 zł. Dodatkowo uiszcza się opłatę w wysokości 5 zł, która dotyczy wpisu do rejestru spadkowego. Numer rachunku bankowego, na który należy wpłacać wymagane kwoty, zamieszczany jest przez sądy na stronach internetowych. Opłata od wniosku i wpisu do rejestru spadkowego za jedną osobę jest jednolita.
Jak długo trwa postępowanie sądowe, jak również czynności notariusza w zakresie nabycia spadku?
Czynności wykonywane przez notariusza, ukierunkowane na przeprowadzenie procedury spadkowej rozpoczynają i kończą się, co do zasady jednego dnia. Zatem najdłużej zajmuje w tym przypadku zgromadzenie dokumentów i spełnienie wszystkich wymogów stawianych przez ustawę, natomiast sama czynność notarialna trwa kilka godzin.
Jeżeli chodzi natomiast o postępowanie sądowe należy wskazać, iż ta procedura trwa znacznie dłużej. Od kilku miesięcy nawet do kilku lat, zależne jest to od stopnia skomplikowania sprawy. Na wydłużenie czasu trwania ww. postepowania mają wpływ takie okoliczności jak np. „podważanie testamentu”, ustalanie kręgu spadkobierców, gdy nie są oni znani, konieczność powołania biegłych, czy zamieszczenia stosownych ogłoszeń. Niemniej jednak należy pamiętać, iż niekiedy ten tryb nabycia spadku jest konieczny, bowiem nie będzie możliwości przeprowadzenia odpowiedniej procedury przed notariuszem (taki przypadek zachodzi chociażby w sytuacji gdy nie mamy ustalonego kręgu spadkobierców lub wszyscy spadkobiercy nie chcą się stawić u notariusza).
Jeżeli już na tym etapie macie Państwo dodatkowe pytania w zakresie procedury spadkowej, na które poszukujecie odpowiedzi, zapraszamy do kontaktu pod numerem tel. 22 647 0484, 783 279 933.
Dominika Koślicka – Wiśniewska
Prawnik
