Dochodzenie alimentów – przywileje dla uprawnionego do alimentów. Czy warto zatem dochodzić alimentów od osoby zobowiązanej do ich regulowania?

Na tak postawione pytania, w ocenie naszego zespołu, należy udzielić pozytywnej odpowiedzi. Roszczenie alimentacyjne jest prawem danej osoby, a co za tym koniecznym jest skorzystanie ze wszystkich dostępnych instrumentów prawnych celem ich wyegzekwowania i chronienia przysługujących uprawnionemu praw.

Wśród dzisiejszego społeczeństwa brak jest przyzwolenia na uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego. Normalnym jest, iż wśród kilku miliardów ludzi znajdą się osoby z odmiennym poglądem, niemniej jednak jest to marginalna ilość. Zasadą jest – „Jeżeli jesteś zobowiązany do regulowania alimentów na rzecz innych osób, należy to czynić, chyba że zachodzą okoliczności przemawiające za bezzasadności roszczenia alimentacyjnego”.

W polskim systemie prawnym problematyka roszczenia alimentacyjnego została uregulowana
w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Jest to akt prawny regulujący większość zagadnień z zakresu prawa rodzinnego. Po zapoznaniu się z treścią ww. dokumentu, jak również kilku innych aktów prawnych (Kodeks cywilny, Kodeks postępowania cywilnego, Kodeks karny itd.) zasadnym jest stwierdzenie, iż osoba dochodząca alimentów jest niejako uprzywilejowana względem osoby, która takie alimenty winna regulować. Uprzywilejowanie to pojawia się zarówno w trakcie postępowania sądowego, w którym dochodzone są roszczenia alimentacyjne, jak również na etapie egzekucji oraz w zakresie dochodzenia pomocy społecznej, czy też ukarania osoby, która uchyla się od regulowania alimentów. I tak:

1. osoba składająca pozew o zapłatę alimentów jest zwolniona od kosztów sądowych, co obejmuje nie tylko koszty dochodzenia alimentów ale również koszty ich egzekucji. Powyższe zwolnienie nie obejmuje z automatu kosztów posiadania profesjonalnego pełnomocnika – zwrot tych kosztów można uzyskać od drugiej strony (obowiązanego do regulowania alimentów) w przypadku wygrania postępowania o zapłatę alimentów (mowa tu o uzyskaniu wyroku pozytywnego dla osoby dochodzącej alimentów);
2. składając pozew o alimenty, osoba ich dochodząca jest zwolniona z obowiązku ponoszenia opłat skarbowych, m.in. opłaty od pełnomocnictwa udzielonego profesjonalnemu pełnomocnikowi w wysokości 17 zł;
3. kolejnym uproszczeniem dla osoby uprawnionej do alimentów jest to, iż sprawę o ich zapłatę może złożyć w sądzie rejonowym właściwym ze względu na jej miejsce zamieszkania. Jest to odstępstwo od głównej reguły w postępowaniu cywilnym, zgodnie z którą sprawę wytacza się w sądzie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania pozwanego. Powyższe pozwala uprawnionemu na zmniejszenie kosztów i ograniczenie czasu dojazdu do sądu, jak również stwarza większą dostępność do sądu;
4. składając pozew o zapłatę alimentów trzeba mieć na uwadze, iż sprawa może potrwać nawet kilka lat. Nie oznacza to jednak, że w trakcie trwania postępowania sądowego osoba uprawniona nie będzie otrzymywać świadczenia alimentacyjnego. Wręcz przeciwnie, składając ww. pozew należy w nim zawrzeć wniosek o zabezpieczenie roszczenia alimentacyjnego. Gdy sąd przychyli się do takiego roszczenia (zwykle postanowienie wydawane jest w ciągu 1 miesiąca) obowiązany do alimentów musi je regulować już na etapie trwania postepowania sądowego. Zabezpieczeniem można dochodzić pełnych kosztów utrzymania uprawnionego, co również jest odstępstwem od jednej z reguł postępowania cywilnego;
5. uzyskując wyrok osoba uprawniona posiada już tytuł wykonawczy, który stanowi podstawę do ewentualnego egzekwowania alimentów u komornika. Zgodnie bowiem z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego sąd nadaje klauzulę wykonalności na wyroki w zakresie alimentów z urzędu. Zwykle koniecznym jest wnioskowania o nadanie takiej klauzuli, co znacznie wydłuża termin, w którym można wszcząć postepowanie egzekucyjne. Jest to zatem koleje udogodnienie dla osób dochodzących alimentów;
6. osoba uprawniona, w sytuacji gdy niemożliwym okazuje się wyegzekwowanie alimentów przez komornika, ma możliwość uzyskania takiego świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego;
7. ustawodawca wprowadził do Kodeksu karnego przepis, zgodnie z którym „niealimentacja” podlega penalizacji. Co to oznacza? Otóż jeżeli dana osoba uchylania się od regulowania alimentów istnieje możliwość złożenia zawiadomienia o możliwości popełnienia przez nią przestępstwa za które grozi nawet kara pozbawienia wolności do roku;
8. finalnie, alimenty są zwolnione od opodatkowania, jeżeli osobą uprawnioną do ich uzyskania są dzieci poniżej 25 roku życia oraz osoby niepełnosprawne pobierające stosowny zasiłek. Osoby inne niż dzieci (poniżej 25 roku życia) oraz pozostałe osoby niepełnosprawne są częściowo zwolnione z odprowadzania podatku dochodowego od uzyskiwanych alimentów.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, wskazać należy iż postępowanie o zapłatę alimentów jest, co prawda procesem trudnym, niemniej jednak dzięki ww. przywilejom nieobciążającym finansowo osobę uprawnioną do dochodzenia alimentów. Co więcej, uzyskiwanie alimentów już w trakcie trwającego postępowania sądowego pozwala osobie uprawnionej na zaspokajanie codziennych potrzeb egzystencjalnych. Istotnym jest również wskazanie, że instrumenty takie jak możliwość złożenia zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa, czy też uzyskanie świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego dostarczają osobie uprawnionej poboczne możliwości dochodzenia roszczenia na różnych płaszczyznach.

W przypadku pytań zapraszamy do kontaktu!